In de praktijk was in de aangepaste teksten eerst sprake van ‘een verbetering van de indexeringssystemen’. Alleen onvervalste naïevelingen verstonden daaronder dat het Belgische systeem in Europa zou worden veralgemeend.
Een volgende versie van de teksten stelde dat ‘de indexeringssystemen zullen worden aangepast… indien nodig’. Dat heeft veel weg van Europese codetaal waarmee eigenlijk wordt bedoeld dat ze het Belgische systeem wel degelijk willen onderuit halen.
We zouden wel willen, maar we zijn dus helemaal niet gerustgesteld. Wel integendeel. Eerdere ervaringen met technocratische wartaal leert dat je goed moet uitkijken wanneer Europa komt aandraven met spitsvondige bewoordingen.
Media
Niet alleen Europese teksten zijn verontrustend. Al maandenlang is in de media een ware campagne bezig om ons in te prenten dat de automatische loonindexering ‘economisch onhoudbaar’ is. Geen grafiek wordt ons bespaard. Geen voorspelling is te boud. Geen echte of vermeende specialist of het bewijs wordt geleverd dat de loonindexering op termijn de koopkracht ondergraaft. Zo moeilijk is het nochtans allemaal niet: als de lonen niet aan de levensduurte worden aangepast, verliezen mensen koopkracht. Een kind kan de was doen. Dat verstaat iedere werknemer, ook als die geen universitair diploma op zak heeft.
Een extra reden tot ongerustheid komt uit werkgevershoek. De werkgeversorganisaties keurden eerder dit jaar het interprofessioneel akkoord (IPA) goed. Het akkoord sprak van een vermaledijde studie over de invloed van de energieprijzen op de index. En niet over een onderzoek naar de bizarre Belgische energieprijzen zelf. Er stond ook in het akkoord dat er niet zou worden geraakt aan de index.
Woordbreuk
Wat blijkt nu? Unizo, de organisatie van de zelfstandige ondernemers, wil dat we een indexsprong maken. In gewonemensentaal: dat we twee procent koopkrachtverlies aanvaarden. Fraai staaltje van woordbreuk. Een belofte van Karel Van Eetvelt is evenveel waard als een product waarvan de versheiddatum is overschreden. Betoogde Unizo niet dat de koopkracht handhaven gigantisch belangrijk is voor de binnenlandse consumptie en dus voor de kleine bedrijven? Niet alleen het gegeven woord blijkt erg labiel bij Unizo. Ook de argumentatie van deze club staat op wankele benen.
De index aanvallen is vaste prik geworden. Niet alleen in België, ook internationaal. Op Europees niveau staat de afschaffing van de index officieel niet meer op de agenda. Maar een aandachtige waarnemer weet wel beter. De vakbonden zijn nog altijd de beste garantie voor al wie deze extreem belangrijke vorm van inkomenswaarborg en koopkrachtbehoud wil handhaven. In geen geval mogen de bonden zich nu in slaap laten wiegen.
Er is veel druk om te raken aan de index. De media doen hier gretig aan mee. Met deze aanvallen wordt een groot werknemersrecht ondermijnd. Werknemersrechten zijn nooit veilig. Die staan altijd onder druk.
‘Handen af van de index!’ is een slogan die we in volle heftigheid moeten blijven scanderen. Wie de index op losse schroeven zet, effent het pad voor nog meer sociale afbraak. Voor de Belgische werknemersbeweging zijn er weinig verwezenlijkingen die, letterlijk en symbolisch, nog meer waarde hebben dan de automatische indexering van de lonen. Als er aan de index wordt geprutst, gaan werknemers en sociaal verzekerden erop achteruit. Wie het tegenovergestelde beweert, verkoopt pure leugens.
Al wie het waagt om aan de index te komen, speelt met een essentiële pijler van onze sociale bescherming. Niemand heeft het recht dat te doen. Niet in België en niet op Europees niveau.
Ferre Wyckmans
Algemeen Secretaris
