Alleen werknemers in besparingsvizier!

Het ondubbelzinnige standpunt dat we als vakbond hebben verkondigd om niet te laten tornen aan het systeem van de automatische indexering van de lonen is politiek blijkbaar aangekomen. De indexsprong is terug naar af. Al zijn we bang dat de aanpassing van de indexkorf – de producten waarvan de prijzen worden verrekend om de algehele prijsstijging te berekenen – eigenlijk ook een verdoken vorm van indexblokkering wordt.

De lonen indexeren wil zeggen dat je de koopkracht herstelt, na de feiten. Sommigen stellen voor om alleen het nettoloon te indexeren. Dat lijkt een rechtvaardige maatregel maar het resultaat is wel dat er minder middelen zijn voor de sociale zekerheid en de fiscus. Als je de index plafonneert tot een bepaald bedrag (centen in plaats van procenten), lijkt dat een maatregel die herverdeelt. Maar inkomsten herverdelen gebeurt via de belastingen, niet via de index. Elke indexingreep betekent ook dat alleen de inkomsten van werknemers of sociale uitkeringstrekkers worden aangepakt.

Wat is de grootste fiscale onrechtvaardigheid? Niet de behandeling van de diverse lonen uit arbeid. Wel het verschil tussen de belasting op arbeid en die op vermogen of bedrijfswinsten. Die onrechtvaardigheid vormt het echte probleem.

De indexingreep lijkt van de baan, maar dat maakt onze zorg niet kleiner. Er wordt nu een loonblokkering voor de komende twee jaar vastgelegd. En voor de drie of vier jaar daarna zal de zaak nog voort worden bekeken. Opnieuw wordt zo alleen het inkomen van de werknemers getroffen en geblokkeerd.

Een blokkering van het loon van de werknemers voor minstens twee jaar.

Volgt er een blokkering van de erelonen van de dokters?

Volgt er een blokkering van de erelonen van de advocaten?

Volgt er een blokkering van de huurprijzen?

Volgt er een blokkering van de inkomsten uit dividenden?

Volgt er een blokkering van de prijzen?

Volgt er een blokkering van de winsten van bedrijven?

Volgt er een blokkering van de gouden parachutes?

Volgt er een blokkering van de aandelenopties van bedrijfsleiders?

Volgt er een blokkering van de inkomsten uit fiscale constructies via managementvennootschappen?

Volgt er een blokkering van… ? Vul zelf maar aan.

Het antwoord is telkens negatief. Alleen de lonen van de werknemers worden geblokkeerd.

Geen extra jobs

En daarnaast wil de regering ‘de tewerkstelling bevorderen’. De liberalen en de werkgevers vinden dat dit kan door de arbeidsduur, zonder verhoging van het uurloon, van 38 naar 40 uur te brengen. Zoiets creëert juist geen enkele bijkomende job, wel integendeel. Er zal zo juist niemand extra worden aangeworven.

Dat geldt ook voor het goedkoper maken van de overuren. De regering wil overuren laten presteren goedkoper en aantrekkelijker maken, een maatregel – oh ironie! –nog door een regering-Verhofstadt werd genomen om de toenmalige Ford-directie ter wille te zijn. Ook dit betekent dat er geen enkele werkloze wordt aangeworven, maar alleen dat de arbeidsduur en de werkdruk van diegenen die aan het werk zijn zullen stijgen.

Als de regeringsverklaring het heeft over ‘tewerkstelling bevorderen’, is dat codetaal om werkgevers op hun wenken te bedienen. En die werkgevers zijn niet bereid om nieuwe afspraken over het behoud van jobs of extra banen te maken. Niet voor jongeren en niet voor ouderen. De lippendienst die zogezegd aan de tewerkstelling wordt bewezen is totaal ongeloofwaardig.

Sociaal overleg

Ongeloofwaardig ook is de belangstelling voor het sociaal overleg. Volgens minister Johan Vande Lanotte (Economie) is er genoeg om het overleg tussen werkgevers en werknemers te stofferen. Het mag alleen niets kosten. En liefst zou het de arbeidskosten nog meer moeten verlagen. We kunnen dus wel voort blijven praten over ontslagregelingen, al moeten die volgens de werkgevers ook minder kosten dan nu. Lang leve het sociaal overleg!

Wij zijn een vakbond met een erg lange traditie, we hangen echt nog niet in de touwen, hoe graag sommigen dat ook zouden willen. Integendeel. We zullen altijd minstens één dag langer actief blijven dan onze tegenstanders. Dat is een belofte.

Ferre Wyckmans
Algemeen Secretaris LBC-NVK

Competitiviteit vloekt met werknemersrechten

‘Competitiviteit’, bij het neerschrijven van het woord is het altijd i’tjes tellen, en bij het uitspreken struikel ik bijna over de t’s. Kortom, het woord ligt me niet. Die koele relatie heeft waarschijnlijk ook te maken met het feit dat het tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt. Vaak als een voorbode of alibi als er opnieuw aan werknemersrechten zal worden getornd. Alles wat tegenwoordig aan economische analyses wordt gepresenteerd, gaat uit van de strijdredenering die de term competitie verraadt.

De debatten over een interprofessioneel akkoord (IPA) zijn eind oktober, na meer dan tien bijeenkomsten, nog geen millimeter opgeschoten. Ze werden opgeschort tot na 7 november. De werkgevers willen geen stap vooruit zetten omdat ‘door elke vraag van de vakbonden de concurrentiepositie wordt aangetast waardoor we minder competitief worden op Europees en mondiaal vlak’. En de regering-Di Rupo is bezeten door een besparingsdrift, opgelegd door Europese verordeningen en pacten die de competitiviteit tot het hoogste Europese goed hebben verankerd.

‘Marxistisch’

Publiekelijk en ongeremd doen de werkgevers Di Rupo, Reynders, Vanackere en – toen ook nog – Van Quickenborne af als een ‘marxistische’ bende. Zoiets getuigt van weinig of geen filosofisch inzicht. Het is een kwaadwillige vorm van populisme die op dat niveau tot voor kort ongezien was.

Een regering die ettelijke duizenden werklozen vanaf november met flink lagere werkloosheidsuitkeringen regelrecht de armoede inschopt. Die eerdere afspraken over de welvaartsvastheid van sociale uitkeringen met 40 procent reduceert. En die vastbesloten is om geen belasting op grote vermogens in te voeren. Een regering die zelfs maar de idee om eersteklassetickets voor vliegreizen extra te belasten verfoeit. Zoiets noem je dan een marxistische regering? Een beetje ernstig blijven, asjeblief!

Ford Genk

Terug naar de competitiviteitsgedachte. Die ligt dus aan de basis van de beslissing van het Amerikaanse Ford om zijn grote vestiging in Genk te sluiten. Ford beseft maar al te goed dat er in België weinig hinderpalen zijn voor bedrijven die zo’n drastisch scenario willen uitvoeren. Niet dat de vakbonden bij Ford Genk of elders in ons land watjes zijn. Maar er is juridisch weinig of niets dat Ford ervan weerhoudt om daar in Belgenland de boel gewoon in te pakken. Er is, oh ironie, wel een procedure die gebaseerd is op de vorige sluiting van een autofabriek, de Wet Renault. Maar die wetgeving kan hooguit een sluiting afremmen. Een sluiting verhinderen kan ze niet.

In hun competitief denken kijken managers van bedrijven voor een deel naar de loonkosten in een reeks landen, eventueel zelfs buiten Europa. Maar ze letten ook en vooral op het feit of ze snel en redelijk ongehinderd beslissingen kunnen uitvoeren zonder wettelijke hindernissen.

Afbraak op bestelling

De regeling voor overuren is al versoepeld. Arbeidstijden werden nog flexibeler gemaakt. Ploegenwerk is eenvoudiger in te voeren en wordt fiscaal beloond. De procedures voor uitbesteding van werk werden versimpeld. En er is ook de economische werkloosheid voor arbeiders en bedienden. Stuk voor stuk maatregelen die in de voorbije jaren bijna op bestelling van de autobouwers werden genomen door opeenvolgende regeringen. Al die regeringen leverden ‘just-in-time’ sociale afbraakproducten die van vroegere verworvenheden ‘spijtige vergissingen’ maakten. En telkens opnieuw beloofden de bedrijven op hun communiezieltje dat de tewerkstelling zou worden verzekerd.

Wat de resultaten hiervan zijn, is nu voor iedereen pijnlijk duidelijk, ook voor wie het niet wil zien. De bedrijven waarvoor de maatregelen moesten dienen vertrekken toch. En de lamentabele ondermijning van de sociale regels blijft onverkort bestaan. Zo zijn de werknemers twee keer de klos.

Onlangs kreeg de Europese Unie de Nobelprijs voor de Vrede. Waarbij vrede louter negatief wordt gezien als ‘het ontbreken van oorlog’. Op basis van Europese voorschriften is er ondertussen wel een economische oorlog aan de gang waarbij al wat sociaal is moet sneuvelen.

Het Europees Vakverbond (EVV), waarbij de Belgische bonden zijn aangesloten, lanceert op 14 november in zoveel mogelijk landen en op zoveel mogelijk plaatsen een oproep. De vakbonden willen de nefaste spiraal van sociale ontmanteling een halt toeschreeuwen. Wij onderschrijven met overtuiging die oproep.

Ferre Wyckmans

Algemeen Secretaris LBC-NVK