Andere antwoorden op jongerenwerkloosheid - opiniestuk van Tijs Hostyn, vakbondssecretaris LBC-NVK

“Jongeren betalen het gelag voor de crisis”, concludeert Securex in een pas gepubliceerd onderzoek. De resultaten zijn onthutsend. Uiteraard wisten we al lang dat de jongerenwerkloosheid een groot probleem was. Het onderzoek bevestigt de ernst van het probleem en toont dat het gepaste antwoord nog niet is gevonden.

Uit de resultaten blijkt dat jongeren nog steeds op de eerste rij staan als er ontslagen vallen. Meer dan één op drie jongeren werd ontslagen in 2012. Die cijfers liggen nog een stuk hoger dan in 2011. Volgens Eurostat is nu bijna één op de vijf Belgische jongeren werkloos. Sommige jongeren zijn koudweg ontslagen. Voor anderen werd het tijdelijke contract niet meer verlengd. Het zijn vooral jongeren die met tijdelijke contracten werken.

Er moet een gepast antwoord komen om deze ontwikkelingen te kunnen keren. België zet, onder de invloed van Europa, in op opleidingen en stages. De Europese Commissie heeft de nationale regeringen gevraagd om plannen te ontwikkelen waardoor jongeren binnen de vier maanden na het einde van hun studies een goede jobaanbieding krijgen, een voortgezette opleiding kunnen volgen of in een stage kunnen stappen. Europa reserveert hiervoor middelen via het Europees Sociaal Fonds (ESF).

Volgens de Commissie moet je ook de mobiliteit stimuleren. Europa wil dat meer jongeren hun geluk beproeven in een ander Europees land waar de situatie beter is.
Onze federale minister van Werk, Monica De Coninck, volgt de Europese aanbevelingen. Zij wil 10.000 jongeren de kans geven om werkervaring op te doen via stages.

Hotel Mama

Als jonge werknemer heb ik het moeilijk met deze voorstellen. Ik zie in mijn vriendenkring werkloze jongeren die hun leven willen kunnen starten. Maar daarvoor hebben ze geld nodig. Ze moeten een lening kunnen aangaan om een huis te kopen, terwijl dat er ook niet goedkoper op wordt. Ze willen weg uit ‘Hotel Mama’. Ze willen met hun vriend of vriendin gaan samenwonen. En ze moeten iets kunnen opzij zetten voor later. Werkloos worden op jonge leeftijd kan ook een langdurig negatief effect hebben: een groter risico op toekomstige werkloosheid en risico's zoals uitsluiting, armoede en gezondheidsproblemen.

Extra stages en opleidingen invoeren leidt tot een situatie die jongeren enkele jaren zoet houdt, in de hoop dat de crisis overwaait. Ondertussen verdienen deze jongeren te weinig of niets. Een jongere stage laten doen wil niet zeggen dat er ook een job bijkomt. Bovendien dreig je jongeren het idee te geven dat ze zelf de sleutel in handen hebben om uit de werkloosheid te geraken, wat niet per se het geval is. Jongeren stages laten volgen betekent niet automatisch dat je de werkloosheid oplost. Nog altijd zullen jongeren als eersten aan de deur worden gezet.

Juiste remedies

Zijn er dan geen oplossingen? Toch wel. Maar die oplossingen verschillen wel van wat er de jongste tijd al te vaak verkondigd wordt.

Als jongere snap ik niet wat wij jongeren erbij te winnen hebben dat de ontslagvergoedingen sinds 2012 verlaagd zijn voor bedienden. Evenmin begrijp ik waarom die vergoedingen nu opnieuw onder druk staan tijdens de onderhandelingen over een nieuw statuut voor werknemers. Het ontgaat me ook waarom onze overheid precaire contracten zoals uitzendcontracten vrije baan geeft.

We moeten mikken op een arbeidsmarkt die de werkgelegenheid stimuleert en ontslag dus niet aanmoedigt. Ontslagen goedkoper maken schept geen jobs. Wie de arbeidsmarkt écht wil moderniseren, moet ontslagen niet goedkoper maken maar maatregelen uitwerken die jobs behouden.

Tijs Hostyn

Vakbondssecretaris LBC-NVK