Vic Van Kerrebroeck en Lieveke Norga
opiniestuk in De Morgen van 24 januari
Maandag is het, zoals de kaarten nu liggen, weer zover. Een nationale staking. U bent voor. Of tegen. Of u nuanceert een en ander. Wat er ook van zij, mocht u nu eens zelf in de toekomst meedenken, debatteren en beslissen over dit soort acties? Wat het spreekwoord ook moge beweren, de beste stuurlui zitten wel degelijk aan boord.Time Magazine bekroonde 'de demonstrant' in de nasleep van vele Occupy-betogingen tot man/vrouw van het jaar 2011. Parijzenaar Stéphane Hessel, 94, strijder van vele oorlogen, haalde ook bij ons de krantenkoppen met zijn bestsellers Indignez-vous en Engagez-vous. Het zijn twee veruitwendigingen van een gevoel van verontwaardiging en onzekerheid die onze tijden kenmerken. Verontwaardiging door het groeiende besef dat de bankencrisis en zijn gevolgen niét zullen leiden tot een andere maatschappij met minder ongelijkheid tussen de haves en have nots. Niét zal leiden tot een catharsis bij de elites die onze maatschappijen blijven voortduwen richting een sociale en ecologische implosie. Onzekerheid door de complexheid maar vooral ongrijpbaarheid van schijnbaar onontkoombare stromen die ons teisteren.
Wij willen als jonge vakbondsverantwoordelijken daarom hier in deze krant, aan de vooravond van nieuwe syndicale acties en protesten, een oproep doen. Probeer, beste lezer, jong of minder jong, man of vrouw, bemiddeld of minder bemiddeld, uw mogelijke vooringenomenheid of zelfs mogelijks aversie tegen het instituut 'vakbond' even opzij te zetten en verder te lezen. De vakbond, zo menen sommigen, zou niet meer relevant of zelfs nodig zijn. De vakbond zou de nodige veranderingen in de weg staan en zou vooral nog functioneren omwille van het eigenbelang. De vakbond zou het verleden zijn.Zij vergissen zich. De vakbond anno 2020 zal er nog steeds toe doen. Alleen zal zij anders (moeten) functioneren dan vandaag of gisteren het geval was. Zal zij er wellicht ook andere standpunten op nahouden.
Omgevingsfactoren veranderen, mensen veranderen, zienswijzen worden bijgesteld. Wat evenwel niet zal wijzigen, zijn - geloof het of niet - de waarden waar een vakbond dagelijks voor strijdt. Eerlijkheid en billijkheid in tijden waarin alles tot op de cent in geld wordt uitgedrukt ("een dag staken kost ons land zoveel miljoen", "een MBA-diploma levert u zoveel op").Wat ook niet zal veranderen is de kracht van vakbonden om tegengas te geven via overleg en waar nodig actie. Want hoe weinig sympathiek of hip de vakbond vandaag voor velen oogt, geen enkele andere organisatie of beweging heeft een vergelijkbare en vooral duurzame potentiële impact op het sociaal-economische bestel en op het noodzakelijke streven naar minder ongelijkheid in onze samenleving. Zij bundelt de belangen van miljoenen werkende mensen op een structurele en verankerde manier, en kan een onvervangbare kracht leveren aan de tegenbeweging waar zovelen naar uitkijken. Maar dat zal dus niet vanzelf komen. We zullen voldoende kritisch moeten zijn voor onszelf en de lat blijven hoog leggen.
Er staan ons tot 2020 nog veel woelige jaren te wachten. De veranderende krachtsverhoudingen in de wereld zullen sneller dan gedacht voelbaar worden voor elk van ons. Ook de werkende mensen zullen opnieuw een tandje bij moeten steken door gemiddeld langer dan nu aan de slag te zijn.
Europa, helaas nog steeds gedirigeerd door machtige lobbygroepen uit het bedrijfsleven, zal het sociaal overleg op elk niveau bemoeilijken in functie van het alfa en omega in de ogen van vele elites: de competitiviteit. De échte strijd zal er dus niét eentje zijn van jong tegen oud (wat er nu zo gretig ingaat), maar van creatie én verdeling van welvaart onder de economische lagen van onze maatschappij. Dat hebben de Occupy-bewegingen al goed begrepen. Europa zal mogelijk iets aan welvaart inboeten. De échte vraag zal dan zijn, wie deze prijs zal moeten betalen. Diegene met een bescheiden loon uit arbeid (jong of oud) of diegene met een minder bescheiden 'loon' uit kapitaal (jong of oud), omringd door een leger fiscalisten en vermogensbeheerders die the fittest nog fitter maken. En vergis u niet, beste hoogopgeleide lezer, voor wie de kansen op de arbeidsmarkt vandaag toch niet zó slecht ogen.
Ook u kan snel in het vizier komen. Kijk maar naar Spaanse jongeren.Zijn onze vakbonden klaar voor dat werk tegen 2020? Dat zijn ze niet, maar dat zal komen. Onze dienstverlening aan onze leden zal verder worden aangepast aan de veranderende verwachtingen van steeds meer hoogopgeleide werknemers met (terecht) steeds hogere eisen. Onze communicatie- en actievormen zullen transformaties ondergaan. Vakbonden zullen meer dan nu het geval is, aandacht schenken aan de arbeidsorganisatie, arbeidsverdeling en arbeidskwaliteit binnen een onderneming. Een personeelsbeleid aangepast aan onze verouderende beroepsbevolking. We vragen het al lang, maar dit moet liever nu dan morgen, in samenspraak met de werkgevers, in daden worden omgezet. Net als een sterke Europese samenwerking waarin meer dan nu wordt geïnvesteerd.
Er moét en zal ook eindelijk veel meer aandacht aan de zienswijzen van een jongere generatie worden geschonken. De negatieve reacties op de acties van eind december en mogelijk ook op deze van komende maandag, vooral uit jongerenhoek, bewijzen de noodzaak hiervan eens te meer. De vakbond 2020 moet en zal kortom ook verbreden zodat echt breed gedragen standpunten kunnen worden ingenomen. Ons ledental dat vooralsnog tot de verbeelding blijft spreken, zal dit niet zomaar blijven doen.
Daarom dus ook deze oproep aan u, beste lezer. Engagez-vous en durf actief lid en waarom niet zelfs medewerker te worden van een vakbond (misschien in uw eigen bedrijf of organisatie naar aanleiding van de vierjaarlijkse sociale verkiezingen in mei). Maak samen met ons die vakbond waar u - mocht dat nu niet zo zijn - wél mee achter kan staan. En neem zelf mee de stuurknuppel in handen.We vragen veel, we beseffen het. Vakbonden bedienen zich vooralsnog niet van hippe marketeers om hun imago en 'merk' bij de brede publieke opinie aantrekkelijker te maken. Vakbonden komen soms in conflict met de consument die u ook bent en die liefst zo goedkoop en zo ruim mogelijk wil consumeren. Maar durf u daarover te zetten.
Steek mee uw nek uit en heb de moed tegen de stroom in te roeien en uw steentje bij te dragen, los van uw eigen hoogstpersoonlijke carrièrepad. Dat laatste zal u toch niet zóveel gelukkiger maken, geloof ons vrij. Ondergetekenden zijn alvast blij dat ze die keuze gemaakt hebben om mee te kunnen werken aan die toekomstvisie. Zélfs nu, in tijden waar vakbonden qua 'populariteit' niet bepaald hun beste dagen kennen. Nu u nog (overtuigen).
© De Persgroep Publishing
Geen opmerkingen:
Een reactie posten