De economen

Even citeren uit De Standaard van 21 mei: “In de periode van de crisis gingen de werkloosheidsuitkeringen drie keer omhoog door een indexaanpassing en kreeg een aantal uitkeringen daarbovenop nog een verhoging van twee procent. Wat al een zwak punt was in België en Vlaanderen, de 'mobiliteit' van werknemers, hun neiging om een andere job aan te nemen, werd op die manier nog verder afgezwakt. De economen zien de onbeperktheid in duur van de werkloosheidsuitkeringen in België ook als een zware handicap.”

De ‘economen’ aan het woord zijn de denktankers van vzw Vives. En nog concreter Joep Konings, professor van de KU Leuven en eminent lid van de denkgroep Vives. Deze compacte formulering heeft het voordeel van de duidelijkheid. Duidelijk is ook dat dit sociaaleconomisch rechts discours via Vives een zogenaamd wetenschappelijk en onafhankelijk karakter krijgt. Even duidelijk is dat Vives en anderen hun boodschap gratis en voor niks gesleten krijgen en daarbij op weinig journalistiek weerwerk mogen rekenen.

We analyseren kort even wat de essentie is van de analyse van de denktank. Omdat werkloosheidsuitkeringen geïndexeerd en verhoogd worden (een eis van onder meer het ACV), blijven mensen werkloos in plaats van te werken. Ze zouden zich met die werkloosheidsuitkeringen, die bovendien zogenaamd onbeperkt zijn in de tijd, nestelen in een fauteuil van gigantisch hoge werkloosheidsuitkeringen. Dat durven professoren, behoorlijk goed betaald door de gemeenschap, zomaar te vertellen. En er zijn journalisten die elke kritische vraag bij deze uitspraken gewoon achterwege laten.

Toogpraat

Wij zijn grote voorstanders van de vrije meningsuiting en een vrije pers. We zijn ook voorstanders van wetenschappelijk onderzoek. Maar dat onderzoek moet wel de gemiddelde toogpraat overstijgen. Wat is de wetenschappelijke waarde van de stelling dat een werkloosheidsuitkering te hoog is? De hoogste werkloosheidsuitkering – voor wie voordien werkte, voor alle duidelijkheid – bedraagt 1.394,46 euro per maand, een bedrag dat onherroepelijk zakt na verloop van tijd. De minimale werkloosheidsuitkering bedraagt 465,14 euro per maand. Dat is het bedrag dat verhoogd en geïndexeerd is en waar onze professor Konings zenuwachtig van wordt. Niet omdat het te laag zou zijn, en volgens andere deskundigen daardoor geen garantie biedt tegen armoede, maar omdat het te hoog is. Selectieve verontwaardiging heet zoiets.

Het ergerlijke is dat die stelling en boodschap politiek vertaald wordt. De werkloosheidsuitkeringen beperken is zowat het ‘nec plus ultra’ van alle werkgeversorganisaties. Zij staven dit met ‘wetenschappelijke studies’ die de noodzakelijkheid hiervan zouden aantonen. De vrienden van Vives zijn zowat alles behalve wetenschappelijk, zij verkondigen meningen. Ze rijden voor de werkgevers en hun politieke aanhang. Hun analyses vinden haast zonder nuance de weg naar programma’s van politieke partijen. In Vlaanderen dreigen die standpunten weldra gewoon werkelijkheid te worden.

Overtuigingskracht

Vakbonden hebben het historisch vaderschap van onze sociale bescherming in het algemeen en de sociale zekerheid in het bijzonder. We doen er dus best aan om op alle fronten en ondubbelzinnig de uitbouw en niet de afbraak ervan te verzekeren. Hiervoor hebben we, meer dan in het verleden, overtuigingskracht nodig. Er dreigt immers een sluipende ontmanteling van de mechanismen van solidariteit. Nochtans de basis waarop de werknemersbeweging geënt is en waardoor ze zo’n aantrekkingskracht had.

Het risico van dat sluipend gif van afbouw en ontmanteling is juist dat het zo sluipend is en haast onzichtbaar zijn werk doet. Zij die de sociale zekerheid willen ontmantelen, verpakken hun boodschap slim in ‘bewijzen’ die zogenaamd wetenschappelijk zijn.

Gelukkig zijn er ook anderen, ernstige wetenschappers en denkers. Hun deskundigheid is niet geringer, wel integendeel. Zij worden wel tegengewerkt en zelden gepromoot als ze hun wat tegendraadse analyses aan de man en vrouw willen brengen. Wat zij zeggen, beweren, bewijzen, moet telkens weer worden verantwoord. Kritische vragen en bedenkingen zijn wel hun part. Dat is de ongelijke strijd die gevoerd wordt op het sociale terrein. Die ongelijkheid is ons niet onbekend, maar ze hindert ook ons.

De vakbond heeft dus eigen publicaties en communicatiemiddelen nodig. In een blad als Ons Recht willen we andere wetenswaardigheden aan bod laten komen. We willen en zullen dus nog intenser dan voorheen onze boodschap – die ook de uwe is –in de kijker moeten zetten.

Ferre Wyckmans

Algemeen Secretaris LBC-NVK